Psychoterapia poznawczo–behawioralna jest metodą leczenia zaburzeń psychicznych, emocjonalnych oraz zachowania – charakteryzuje się ustrukturowanym, zaplanowanym i zorientowanym na określone cele i problemy sposobem współpracy terapeuty i Pacjenta. Ten rodzaj psychoterapii charakteryzuje się pracą zgodnie z tak zwanymi protokołami leczenia, dostosowanymi do określonego zaburzenia lub trudności, którą zgłasza Pacjent.
Model ABC, na którym oparta jest psychoterapia poznawczo-behawioralna zakłada, że nasze zachowania i emocje zależą od wyuczonego schematu reagowania, który nabywamy na drodze doświadczenia – gdy znajdujemy się w różnych sytuacjach i okolicznościach.
Nie zawsze jednak to, w jaki sposób interpretujemy otaczającą nas rzeczywistość wpływa korzystnie na to, jak reagujemy – czasami postrzegamy zarówno siebie, jak i otaczający nas świat w sposób zniekształcony, co może skutkować tym, że nasza reakcja jest nieadaptacyjna. Jednak dzięki temu, że nasz układ nerwowy jest plastyczny i cały czas się uczy, jesteśmy w stanie nauczyć się innych, nowych, bardziej adaptacyjnych i korzystnych sposobów reagowania. Dlatego też w procesie psychoterapii terapeuta stara się razem z Pacjentem najpierw zidentyfikować, a następnie zmodyfikować procesy poznawcze tak, by uzyskać rezultaty pod postacią zmiany jego funkcjonowania i zachowania, czyli w sferze behawioralnej.
Psychoterapia w nurcie poznawczo-behawioralnym może być procesem zarówno krótkoterminowym, jak i długoterminowym – zależne jest to od trudności i problemów, jakie zgłasza Pacjent. Co istotne, ten rodzaj terapii ma udowodnioną badaniami klinicznymi skuteczność, zwłaszcza w zakresie leczenia zaburzeń depresyjnych, lękowych oraz zaburzeń odżywiania.
