„Praktyczny poradnik – „z czym do kogo?”
W związku z tym, że specjalistów w zakresie psychiki człowieka jest wielu, a mają oni różne kompetencje, t.j. nie wszyscy są specjalistami od wszystkiego – a także niestety z powodu zamieszania, które istnieje wokół naszych zawodów, proponujemy kierować się takim rozróżnieniem.
Psychiatra
Jest lekarzem, ukończył(a) medycynę, a następnie uzyskał(s) specjalizację z zakresu psychiatrii. Jako lekarz może przepisywać leki, wystawiać zwolnienie lekarskie lub skierowanie do szpitala.
Do psychiatry przyjmującego w ramach NFZ NIE POTRZEBUJESZ skierowania! Prywatnie – tym bardziej. Psychiatra wystawia zaświadczenia i opinie lekarskie.
Psychoterapeuta
Uzyskał(a) tytuł magistra w toku 5-letnich studiów magisterskich na kierunku psychologia (lub pokrewnym). Jeśli ukończył(a) psychologię – ma wszystkie uprawnienia psychologa (diagnoza, badania testami itp.). Ale ponadto – ukończył(a) 4-letnie szkolenie psychoterapeutyczne, w ramach którego uczestniczył(a) też w psychoterapii własnej (lub jest w trakcie takiego szkolenia, wtedy zwykle określa się jako „psychoterapeuta w szkoleniu”).
Dzięki zdobytej wiedzy i doświadczeniu może prowadzić psychoterapię indywidualną (a jeśli ma dodatkowe uprawnienia – także psychoterapię par, rodzinną, grupową oraz psychoterapię dzieci). W procesie prowadzenia psychoterapii podlega superwizji – czyli konsultuje swoją pracę z bardziej doświadczonymi psychoterapeutami, którzy uzyskali tytuł i uprawnienia superwizorów psychoterapii.
Prywatnie – nie potrzeba skierowania, ale jeśli udajesz się do psychoterapeuty przyjmującego w ramach NFZ (np. w pobliskiej Poradni Zdrowia Psychicznego), musisz zdobyć skierowanie od lekarza (np.: internisty, psychiatry, neurologa), ale nie ma się czego obawiać – lekarze wystawiają te skierowania 'od ręki’.
Psychoterapeuta wystawia jedynie zaświadczenie o uczestniczeniu w psychoterapii i robi to jedynie na życzenie osoby zainteresowanej, czyli pacjenta.
Psycholog
Uzyskał(a) tytuł magistra w toku 5-letnich studiów magisterskich na kierunku psychologia. W uzasadnionych przypadkach (t.j kiedy wymaga tego dobro pacjenta) dokonuje diagnozy psychologicznej, (przeprowadza testy psychologiczne, np. inteligencji, temperamentu itp.). Udziela pomocy psychologicznej w postaci konsultacji, porad psychologicznych, psychoedukacji, interwencji kryzysowej. Nie może jednak prowadzić psychoterapii – czyli regularnych, nacelowanych na leczenie spotkań (ani rozmawiać 'ekspercko’ o lekach). To leży jedynie w kompetencji psychoterapeuty lub lekarza psychiatry (w przypadku stosowania farmakoterapii).
Psycholog może wystawiać zaświadczenia i opinie, ale:
– nie ma prawa wystawiać zaświadczeń/opinii na temat osoby, która go o to nie prosiła (chyba że zleca ją w ramach współpracy z psychologiem biegłym sądowym sąd) – jeśli np. o opinię prosi żona, a mąż nie, może to być opinia jedynie o żonie i nie może zawierać żadnych informacji o charakterze opinii na temat męża,
– W SZCZEGÓLNOŚCI nie ma prawa wystawiać opinii/zaświadczenia na temat osoby, z którą nie miał kontaktu (np. opinii o żonie na prośbę męża i na podstawie jego relacji),
– w razie jakichkolwiek wątpliwości na temat poprawności/zasadności opinii lub zaświadczenia wydanego przez psychologa można uzyskać informacje w Polskim Towarzystwie Psychologicznym: www.ptp.org.pl.
